Lukrecja (Glycyrrhiza glabra), a właściwie jej główny aktywny składnik, czyli glicyryzyna może być skutecznym antidotum na choroby wywołane wirusami. Jej skuteczność udowodniono w przypadku wirusa HIV, RSV czy wirusowego zapalenia wątroby. Leki na bazie lukrecji mogą być również pomocne w walce z SARS-CoV-2, co zauważono podczas pandemii wywołanej przez SARS-CoV w 2003 roku.
Lukrecja jest rośliną z rodziny motylkowatych. Występuje w południowej Europie i Azji Mniejszej. Jej uprawa jest możliwa również w Polsce. Posiada bardzo silnie rozwinięty system korzeniowy (palowy korzeń główny i odchodzące od niego długie korzenie boczne sięgające do kilku metrów). Na powierzchni lukrecja posiada system rozgałęzionych rozłogów, rozrastających się poziomo do 3-4 metrów. Na nich tworzą się nowe pędy. Jest rośliną trudną do wyplenienia. Wzniesione łodygi lukrecji osiągają wysokość do 1,5 metra. Liście skórzaste, ciemnozielone i błyszczące, z wyglądu przypominają robinię. Kwiaty fioletowe, liliowe lub białe, zebrane w luźne, długie grona. Owocem lukrecji jest gładki strąk.
Surowce lecznicze
Do celów leczniczych zbieramy jesienią lub wczesną wiosną korzenie i rozłogi. Płytko okorowane suszymy w ogrzewanych suszarniach.
Związki czynne
Korzeń lukrecji zawiera bardzo słodką glicyryzynę, flawonoidy, pochodne hydroksykumaryny, związek estrogenny, fitosterole, węglowodany, aminokwasy, żywica, niewielkie ilości olejku eterycznego, sole mineralne oraz wiele innych.
Działanie i zastosowanie
Zarówno korzeń jak i sok z lukrecji należą do najbardziej wszechstronnych i skutecznych leków roślinnych. Doceniono przede wszystkim jej właściwości wykrztuśne – pobudza czynność wydzielniczą błon śluzowych górnych dróg oddechowych oraz przywraca samoistne ruchy nabłonka rzęskowego.
Lukrecja posiada działanie rozkurczowe, zarówno na mięśnie gładkie oskrzeli, jak i mięśnie przewodu pokarmowego. Znany jest jej wpływ na drogi moczowe i naczynia krwionośne. Działa przeciwzapalnie na błonę śluzową żołądka i jelit, oraz przyspiesza gojenie owrzodzeń przewodu pokarmowego. Niewątpliwie lukrecja ma również działanie przeciwnowotworowe i immunologiczne.
Większe dawki przetworów z lukrecji przyjmowane przez dłuższy czas powodują hamowanie wydalania wody, jonów sodu i chloru, co skutkuje powstawaniem obrzęków.
Przetwory z lukrecji stosuje się w chorobach przewodu pokarmowego, nieżycie i wrzodach żołądka i dwunastnicy, nadwrażliwości jelita grubego, a także po zabiegach chirurgicznych przeprowadzanych w przewodzie pokarmowym. Pod kontrolą lekarza można stosować lukrecję w zagrożeniu wystąpieniem stanów nowotworowych oraz w początkowym okresie nowotworu żołądka.
Przetwory z lukrecji są skuteczne w schorzeniach górnych dróg oddechowych, nieżycie gardła i oskrzeli, uporczywym kaszlu z zalegającą wydzieliną, chrypce, zapaleniu dziąseł i migdałków.
Przetwory
Odwar z korzenia lukrecji
1/3 łyżki rozdrobnionych korzeni zalać 1 szklanką gorącej wody i ogrzewać do wrzenia. Gotować pod przykryciem 5-7 minut i odstawić na 15 minut. Przecedzić i pić 1-2 łyżki 2-3 razy dziennie po jedzeniu jako środek wykrztuśny i przeciwzapalny.
Zioła o działaniu immunologicznym
Zmieszać równe ilości korzeni lukrecji, kory wierzbowej, liści: bobrka trójlistkowego, maliny, melisy, mięty pieprzowej, pokrzywy, szałwii, nasion lnu, ziele pięciornika gęsiego i ziela świetlika. Starannie drobno sproszkować, i zmieszać z trzykrotną ilością miodu, dżemu lub powideł. Przyjmować po 1 łyżeczce 2 razy dziennie popijając mlekiem lub wodą z sokiem. Działają ogólnie wzmacniająco i podnoszą odporność organizmu.
Źródło: „Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie” A. Ożarowski, W. Jaroniewski