Rokitnik zwyczajny (hippophae rhamnoides) w stanie naturalnym występuje w południowej i środkowej Europie ( w Polsce tylko wzdłuż wybrzeża morskiego oraz w Pieninach), na Kaukazie i na Syberii. Dzikie rokitniki są pod ochroną. Ponadto często uprawiane są jako krzew owocowy, lub sadzone w parkach i ogrodach.
Rokitnik jest silnie rozgałęzionym krzewem, dochodzącym do 6 metrów wysokości. Młode pędy są zakończone ostrymi cierniami. Liście lancetowate, wąskie, srebrzyście owłosione. Roślina rozdzielnopłciowa – aby uzyskać owoce trzeba posadzić krzew męski (kwiaty koloru zielonożółtego) i żeński (kwiaty żółte). Owocami są kuliste, pomarańczowe pestkowce.
Surowce lecznicze
Do celów leczniczych zbieramy owoce, liście i nasiona. Owoce należy przemrozić (lub zebrać po przymrozkach), wtedy stracą gorycz i cierpkość.
Związki czynne
Rokitnik zawiera beta-karoten (prowitamina A), tokoferole (wit. E), witaminy C, K, z grupy B, PP, kwas foliowy, palmitynowy, oleinowy, linolowy, linolenowy, flawonoidy, fosfolipidy, luteinę, garbniki, cukry, kwasy organiczne, makroelementy (sód, magnez, krzem, żelazo, glin, cynk, wapń), mikroelementy (nikiel, molibden, mangan, miedź, selen).
Rokitnik zawiera mniej witaminy C niż dzika róża, ale w czasie obróbki termicznej ulega ona tylko niewielkiemu zniszczeniu.
Sok z rokitnika – Premium Rosa
Działanie i zastosowanie
Już w starożytności owoce rokitnika stosowane były w zaburzeniach pracy żołądka, wątroby, dróg oddechowych (astma), gośćcu, oraz ropnych schorzeniach skóry. Grecy używali ich do wzmacniania włosów, natomiast w medycynie indyjskiej i tybetańskiej były składnikiem wielu mieszanek leczniczych. W medycynie ludowej owoce i sok z powodzeniem stosowano przy braku apetytu, na zranienia, oparzenia słoneczne, wypadanie włosów, szkorbut i anemię. Suszone owoce zastępowały tabletki z witaminą C.
Z suszonych liści można przygotować wielowitaminową herbatkę.
Z nasion rokitnika wytłacza się bardzo cenny olej, zawierający głównie kwas olejowy, linolowy i linolenowy.
Przetwory z rokitnika mają właściwości przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe, przeciwobrzękowe, przeciwnowotworowe, odtruwające, wzmacniające, obniżające poziom cholesterolu i ciśnienia krwi.
Owoce działają lekko zapierająco, są świetnym, naturalnym środkiem witaminizującym, skutecznie obniżają nawet bardzo wysoki poziom cholesterolu.
Olej tłoczony z owoców działa zbawiennie na skórę – goi uszkodzenia, odżywia, uelastycznia. Leczy stany zapalne i grzybice (np. zapalenie pochwy, nadżerki).
Wyciągi olejowe stosujemy w oparzeniach, odmrożeniach, odleżynach, oparzeniach słonecznych i rentgenowskich.
Napar z liści używamy wewnętrznie w leczeniu gośćca, stanów zapalnych przewodu pokarmowego. Natomiast zewnętrznie na trudno gojące się rany i różne schorzenia skórne.
Rokitnikowy balsam do ust – Dolina Czeremchy
Uwaga!
Rokitnik nie jest wskazany dla osób cierpiących na ostre zapalenie woreczka żółciowego, zaburzenia pracy przewodu pokarmowego oraz schorzenia trzustki.
Przetwory
Nalewka
1 kg dojrzałych, nieuszkodzonych owoców
1,5 kg cukru
2 litry wódki 70%
Owoce włożyć do dużego garnka, zasypać cukrem i odstawić na 6-8 godzin. owoce puszczą sok, a cukier się rozpuści. Następnie gotować powoli na małym ogniu. Szumować. Gorący roztwór przelać do dużego słoja, dolać 2 litry wódki, szczelnie zamknąć i przenieść w ustronne miejsce na miesiąc. Po tym czasie masę owocową wycisnąć do nalewki, nalewkę przefiltrować. Rozlać do ciemnych butelek, przenieść do ciemnego, chłodnego miejsca na pół roku.
Wyciąg olejowy
Owoce wymyć, osuszyć, wycisnąć sok (można wypić 🙂 ). Powstałą pulpę rozłożyć cienko na papierze i pozostawić do wyschnięcia. Następnie zmielić w młynku do kawy na pył, przesypać do słoika i zalać olejem lub oliwą z oliwek w proporcji 2:3. Szczelnie zamknąć, pozostawić na 3 tygodnie w ciemnym miejscu, mieszając co jakiś czas. Potem przecedzić i pozostawić na kolejny tydzień. Ponownie przecedzić, przechowywać w lodówce do 2 lat.
Ciekawostki
Łacińska nazwa rokitnika „Hippophae” oznacza „błyszczący koń”. W starożytnej Grecji liście rokitnika podawano koniom, by miały błyszczącą sierść.
Źródło: ’Natura i ja„