Berberys jest wysokim, kolczastym krzewem. Złociste kwiaty, zebrane w grona, pojawiają się w maju i mają dość silny zapach. Pod koniec lata zaczynają dojrzewać owoce, które poza walorami dekoracyjnymi posiadają również właściwości lecznicze. Obecnie sadzony jest przede wszystkim jako roślina ozdobna, chociaż jako lek stosowany był już przez mieszkańców starożytnego Babilonu i Indii.
Surowce lecznicze
W maju i czerwcu zbieramy zdrowe i dobrze wykształcone liście, które następnie suszymy w zacienionych i przewiewnych miejscach. Dojrzałe i pięknie wybarwione owoce berberysu zbieramy od sierpnia do października. Suszymy początkowo w niższej temperaturze, później dosuszamy w 50-60 stopniach.
Związki czynne
Owoce bogate są przede wszystkim w witaminę C, której mają prawie dwa razy więcej niż cytryna. Ze względu na towarzystwo witaminy P (rutyny) jest bardzo dobrze przyswajana przez organizm. Oprócz tego znajdziemy w nich witaminy A, K, kwasy organiczne, pektyny i sole mineralne.
Liście, kora i korzenie berberysu zawierają alkaloidy o różnej budowie chemicznej.
Działanie i zastosowanie
Ze świeżych owoców przygotowujemy pyszne i zdrowe przetwory – dżemy, konfitury, nalewki. Są cennym źródłem łatwo przyswajalnych witamin i karotenoidów. Regulują procesy przemiany materii oraz podnoszą odporność organizmu, zwłaszcza w zakażeniach bakteryjnych i stanach zapalnych błon śluzowych. Nieznacznie zwiększają krzepliwość krwi, działają łagodnie żółciopędnie i moczopędnie.
Liście berberysu można stosować w zapaleniu przewodów żółciowych, kamicy żółciowej, niewydolności wątroby, kamicy moczowej. Herbatki i przetwory z owoców wzmacniają organizm, uzupełniają niedobór minerałów i usprawniają proces przemiany materii.
Przetwory
Odwar witaminizujący
1 łyżkę rozdrobnionych owoców zalać 1 szklanką wrzącej wody i łagodnie gotować pod przykryciem 3 minuty. Odstawić na 15 minut i przecedzić. Pić 1/4-1/3 szklanki 2-3 razy dziennie po jedzeniu.
źródło: „Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie” A. Ożarowski, W. Jaroniewski