Gdy po raz pierwszy spotkałam się z tym ziołem urzekła mnie jego nazwa. Bajkalina brzmi jakoś tak… bajkowo :). I właśnie to spowodowało, że postanowiłam dowiedzieć się czegoś na jego temat. Okazało się, że ta „bajkowa” roślina to tarczyca bajkalska, należąca do rodziny jasnotowatych.
Jest niedużą rośliną, sięgającą do 60 cm wysokości. Posiada proste pędy, nieduże lancetowate liście i wierzchołki pokryte niewielkimi niebiesko-fioletowymi kwiatami.
Do tego samego gatunku należy również tarczyca pospolita i tarczyca bocznokwiatowa.
Surowce lecznicze
W medycynie chińskiej surowcem jest pozyskiwany wiosną lub jesienią korzeń tarczycy bajkalskiej. W medycynie ludowej stosowane jest również ziele tarczycy pospolitej i bocznokwiatowej.
Związki czynne
Wszystkie gatunki zawierają flawonoidy, garbniki, kwasy fenolowe, irydoidy i olejek eteryczny. Tarczyca bajkalska i pospolita zawierają bajkalinę, bajkaleinę, i glikozyd apigeniny.
Działanie i zastosowanie
W tradycyjnej medycynie chińskiej bajkalina stosowana jest w leczeniu alergii, przewlekłych stanów zapalnych skóry i błon śluzowych, stanów zapalnych stawów i stanów stresowych. Obniża poziom cholesterolu i zmniejsza krzepliwość krwi. Tarczyca bajkalska jest również adaptogenem, czyli ułatwia przystosowanie się organizmu do warunków otoczenia i stresujących sytuacji.
Tarczyca pospolita znana jest na terenie Europy i rośnie również w Polsce. Tradycyjnie w medycynie ludowej stosowana jest jako środek uspokajający (polecany przy histerii, stresie, lękach, depresji), wzmacniający, moczopędny i przeciwgorączkowy. Reguluje miesiączki, zwalcza ból głowy i bezsenność. Pomaga w odstawieniu syntetycznych uzależniających środków psychotropowych.
Tarczyca bocznokwiatowa stosowana jest w Ameryce Północnej. Również posiada działanie uspokajające i przeciwnerwicowe (histeria, nerwica, bezsenność). Podawano ją lecząc pląsawicę, padaczkę i migrenę.
Wszystkie tarczyce działają przeciwzapalnie, przeciwgrzybiczo i antywirusowo. Hamują rozwój gronkowców, paciorkowców i drożdżaków, działają ochronnie na wątrobę.
To właśnie zawarte w nich flawonoidy i irydoidy działają silnie przeciwzapalnie, uspokajająco i rozkurczowo.
Bajkalina ze względu na wysoką zawartość substancji czynnych może opóźniać procesy starzenia organizmu oraz zatrzymywać rozwój nowotworów (szczególnie raka płuc i prostaty)
Jestem zwolenniczką stosowania rodzimych ziół (z całym szacunkiem do Ayurvedy i Tradycyjnej Medycyny Chińskiej), tym bardziej, że skład tarczycy pospolitej nie różni znacząco się od składu bajkaliny. Ale przeglądając Internet niestety nie natrafiłam na sklep który oferowałby to ziele. Szkoda, bo nie każdy ma możliwość zebrania go samemu, a jak widzimy tarczyca jest cenionym surowcem leczniczym. Czasami można spotkać w sprzedaży ziele tarczycy bocznokwiatowej.
Przepisy
Odwar
30 g ziela tarczycy pospolitej zalać 500ml wody i gotować 15 minut. Nie uzupełniać wyparowanego płynu. Pić 2 razy dziennie po 1 filiżance.
1-2 gramy tarczycy pospolitej palono w fajce jako środek uspokajający, poprawiający samopoczucie i przeciwastmatyczny.
Wyciąg z tarczycy bajkalskiej wchodzi w skład past do zębów, żelu intymnego, kosmetyków odmładzających i przeciwtrądzikowych.
Źródło: „Medycyna dawna i współczesna„
Zdjęcie autorstwa Krzysztof Ziarnek, Kenraiz – Praca własna, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=53842385