Brzoza jest drzewem osiągającym wysokość do 20 m. Ma białą, łuszczącą się korę, ostro zakończone i ząbkowane listki oraz kwiaty zebrane w zwisające kotki.
Surowce lecznicze
Wczesną wiosną z drzew brzozy można ściągać leczniczy sok. Z dużego, 20-letniego drzewa można uzyskać bez szkody dla rośliny 3-5 litrów płynu. Po zebraniu soku otwór w drzewie należy silnie zakorkować. Przechowujemy w lodówce 4-6 dni.
Pączki brzozy zbieramy również wczesną wiosną (wyłącznie z drzew ściętych) i od razu po zerwaniu rozkładamy cienką warstwą w ciepłym i przewiewnym miejscu. Przechowujemy szczelnie zamknięte.
W maju zbieramy młode liście i suszymy w zacienionym i przewiewnym miejscu.
Związki czynne
Sok z brzozy zawiera łatwo przyswajalne cukry – glukozę i fruktozę, kwasy organiczne – np. cytrynowy i jabłkowy, peptydy, aminokwasy, aktywne enzymy (pobudzające metabolizm), witaminy C i B oraz cały komplet soli mineralnych: wapń, potas, żelazo, miedź, magnez i inne.
Pączki brzozowe posiada o wiele mniej flawonoidów niż liście, ale mają sporo związków lotnych.
Wysuszone liście brzozy zawierają do 2,5% flawonoidów, do 9% garbników, sporo saponin, śladową ilość olejku eterycznego, kwasy organiczne, żywice i sole mineralne
Działanie i zastosowanie
Świeży sok z brzozy oczyszcza organizm z toksyn, pobudza ogólny metabolizm. Uaktywnia pracę nerek, obniża ciśnienie krwi (wywołane złą pracą nerek) oraz usuwa związane z tym obrzęki nóg, rąk i twarzy. Oczyszcza cerę z trądziku, ogranicza przetłuszczanie się włosów i wspomaga leczenie łuszczycy. Stosując kurację sokiem brzozowym wypijamy od 1 do 1,5 litra.
Pączki brzozy posiadają silne działanie napotne, żółciopędne i przeciwzapalne.
Liście brzozowe pobudzają wydzielanie moczu, dezynfekują drogi moczowe, oraz przyspieszają usuwanie z moczem szkodliwych produktów przemiany materii Pomocne są w leczeniu zapalenia łojotokowego, trądziku młodzieńczego i łuszczycy. Liście brzozy mogą być użyteczne w leczeniu uszkodzeń wątroby spowodowanych stosowaniem silnych środków chemicznych.
Przepisy
Napar z liści brzozy
2-3 łyżki liści zalać 2 szklankami wrzącej wody. Ogrzewać do wrzenia i łagodnie gotować pod przykryciem 3 minuty. Odstawić na 10 minut i przecedzić. Pić po 1/2 – 2/3 szklanki 2-3 razy dziennie między posiłkami jako środek moczopędny, przeciwobrzękowy i przeciwzapalny.
Zioła w zapaleniu pęcherza
Zmieszać:
- liście brzozy 30 g
- ziele janowca 30 g
- naowocnia fasoli 20 g
- kwiaty rumianku 20 g
- owoce jałowca 20 g
- owoce dzikiej róży 40 g
- ziele skrzypu 40 g
2 łyżki ziół zalać 2 szklankami ciepłej wody i ogrzewać do wrzenia. Gotować pod przykryciem 2-3 minuty. Odstawić na 10 minut i przecedzić do termosu. Pić po 1/2 szklanki 3 razy dziennie między posiłkami.
Zioła w skazie moczanowej
Zmieszać:
- liście brzozy 40 g
- korzeń wilżyny 40 g
- liście czarnej porzeczki 20 g
- korzeń pokrzywy 20 g
- ziele ogórecznika 20 g
2 1/2 łyżki ziół zalać 3 szklankami ciepłej wody i ogrzewać do wrzenia. Powoli gotować pod przykryciem 5 minut, odstawić na 10 minut i przecedzić do termosu. Pic 3 razy dziennie po 2/3 szklanki między posiłkami.
Źródło: „Natura i ty”, „Rośliny lecznicze” A. Ożarowski, W. Jaroniewski
Obraz Marcin Zakowicz z Pixabay
Syropem z brzozy leczono wszelkie kaszle.